Τεχνητή πέτρα και βιομηχανία.
H βιομηχανική και κοινωνική ανάπτυξη είχαν σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί η χρήση των τεχνητών λίθων, επειδή υπάρχει γενικά μια τάση να αντικατασταθούν τα φυσικά υλικά με βιομηχανικά προϊόντα. Ο λόγος είναι ότι αυτά έχουν πιο ομοιόμορφες ιδιότητες, που ελέγχονται καλύτερα, ενώ το κόστος της παραγωγής τους γίνεται ολοένα μικρότερο όσο προοδεύει η τεχνολογία.
Πέτρα, που χρησιμοποιείται;
Σήμερα ο ρόλος των φυσικών λίθων δυστυχώς κατά την γνώμη μας έχει περιορισθεί πάρα πολύ. Σε περιοχές βέβαια χωρίς βιομηχανία, εκεί δηλαδή όπου συνήθως γίνονται μόνο μικρά έργα, οι πέτρες - φυσικές ή τεχνητές εξακολουθούν να είναι το βασικό δομικό υλικό. Έτσι ατά νησιά και τα βουνά της χώρας μας συνηθίζεται να χτίζουν με φυσικές πέτρες, ενώ στις πεδινές αγροτικές περιοχές χρησιμοποιούν κυρίως τεχνητούς λίθους.
Οι φυσικές πέτρες σαν δομικό υλικό μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τους ακόλουθους τρόπους:
α) Να τοποθετηθούν έτσι ώστε να σχηματίσουν λιθορριπή.
β) Να τοποθετηθούν σε κατάλληλες θέσεις μία προς μία, ώστε να σχηματίσουν ξηρολιθοδομή (ξερολιθιά ή ξερολίθι).
γ) Να κτισθούν και να συνδεθούν μεταξύ τους με κονίαμα (λάσπη), ώστε να σχηματίσουν κανονική λιθοδομή.
δ) Να προστεθούν μέσα στο σκυρόδεμα και να σχηματίσουν έτσι λιθόδεμα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ογκώδεις χυτές κατασκευές.
ε) Να σπάσουν σε μικρά κομμάτια ή να θρυμματισθούν, ώστε να μεταβληθούν σε σκύρα (χαλίκια) ή άμμο και να χρησιμοποιηθούν σαν αδρανή υλικά σε κονιάματα και σκυροδέματα, σαν υλικά για κατασκευή οδοστρωμάτων κλπ.
στ) Να σκιστούν σε λεπτές πλάκες και να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις τοίχων, επιστρώσεις δαπέδων, πεζοδρομίων, αυλών, ταρατσών κλπ.
ζ) Να υποστούν κατάλληλες χημικές επεξεργασίες, ώστε να δώσουν νέα δομικά υλικά, όπως π.χ. τον ασβέστη, το γύψο, το τσιμέντο και άλλα αδρανή υλικά.
Για όλες τις παραπάνω χρήσεις, βρίσκουμε πολλά είδη φυσικών λίθων που είναι κατάλληλα. Πρέπει βέβαια να αποκλεισθούν, όσοι προέρχονται από μαλακά ορυκτά, που σπάνε ή θρυμματίζονται με ελαφρά κτυπήματα ή που με τον καιρό χάνουν τη συνοχή και την αντοχή τους και αρχίζουν να ξεφτάνε ή να τρίβονται. Ακατάλληλες είναι ακόμα και οι πέτρες, που έχουν ρωγμές, τρύπες, κενά ή μοιάζουν με σφουγγάρι, γιατί παρουσιάζουν μικρή αντοχή.
Πέτρα, τι να προσέξετε, ποιες να αποφύγετε.
Οι πέτρες που πρέπει να αποφεύγονται, είναι αυτές που τις έχει στρογγυλέψει το νερό, όπως αυτές που βρίσκονται στις κοίτες των χειμάρρων ή κοντά στη θάλασσα, αυτό επειδή δεν μπορούν να συνδεθούν εύκολα μεταξύ τους κι έτσι οι κατασκευές μ' αυτές έχουν μικρή συνοχή και ευστάθεια. Αντίθετα οι πέτρες, που έχουν την τάση να παρουσιάζουν επίπεδες επιφάνειες εκεί που σπάνε, είναι κατά την άποψη μας οι προτιμότερες, επειδή μπορούν να πατήσουν η μια πάνω στην άλλη με εξαιρετική ευστάθεια.
Η πέτρα στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα οι περισσότερες πέτρες για κτίσιμο προέρχονται από ασβεστολιθικά πετρώματα. Οι ασβεστόλιθοι έχουν κατά κανόνα αρκετή αντοχή, χωρίς να είναι πολύ σκληροί, ώστε η επεξεργασία τους είναι εύκολη. Οι ευγενέστερες ποικιλίες ασβεστολίθων είναι τα μάρμαρα. Σε μερικές περιοχές, όπως π.χ. στο Πήλιο και στις Κυκλάδες, χρησιμοποιούνται και πέτρες από σκληρά και συμπαγή σχιστολιθικά πετρώματα.
Πέτρα και επεξεργασία.
Οι πέτρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως είναι μετά από μια μικρή επεξεργασία, αυτή η επεξεργασία πρέπει να γίνεται από τον τεχνίτη, την ώρα που τις κτίζει. Όταν εφαρμοστεί αυτή η διαδικασία επεξεργασίας τότε ουσιαστικά μιλούμε για τους λεγόμενους αργόλιθους, χαρακτηρίζονται και ως αργοί λίθοι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται επεξεργασία των λίθων πριν από το κτίσιμο, έτσι ώστε να αποκτήσουν την επιθυμητή μορφή. Όταν η επεξεργασία γίνεται σε όλες τους τις όψεις, οι λίθοι λέγονται λαξευτοί (πελεκητοί, ξεστοί), ενώ αν περιορίζεται μόνο στις επιφάνειες τους, που πρόκειται να φαίνονται μετά το κτίσιμο και σε στενές λωρίδες των γειτονικών τους επιφανειών, λέγονται μισολαξευμένοι (ημίξεστοι).
Φυσική πέτρα, που την βρίσκουμε.
Οι φυσικές πέτρες προέρχονται κατά κανόνα από λατομεία και γι' αυτό λέγονται ορυκτές. Τα λατομεία ανοίγονται σε βραχώδεις περιοχές, όπου το πέτρωμα είναι κατάλληλο για την παραγωγή λίθων για κτίσιμο, όπως και για την παραγωγή σκύρων και άμμου. Η εξόρυξη γίνεται με εκρηκτικές ύλες, εκτός αν το υλικό είναι εξαιρετικής ποιότητας, όπως π.χ. μάρμαρο, και η τιμή του είναι πολύ υψηλή. Συμφέρει τότε να αυξηθεί το κόστος παραγωγής, για να μειωθούν οι φθορές του υλικού και γι' αυτό η εξόρυξη γίνεται με σφήνες και βαρείες ή και με ειδικά μηχανοκίνητα πριόνια. Οι πέτρες, που προέρχονται από τα επιφανειακά στρώματα των λατομείων, πρέπει να απορρίπτονται, επειδή δεν είναι κατάλληλες ούτε για χτίσιμο ούτε για παραγωγή σκύρων και άμμου.
Σπανιότερα χρησιμοποιούνται για κτίσιμο οι λεγόμενοι ως πέτρες συλλέκτες, αλλά δεν είναι κατά κανόνα καλής ποιότητας. Άλλοτε πάλι χρησιμοποιούνται πέτρες, που προέρχονται μετά από σπάσιμο σε μικρότερα κομμάτια ογκολίθων, που συλλέγονται στις κοίτες των χειμάρρων.
Αφήστε ένα σχόλιο